Paleolityczni myśliwi, którzy nauczyli się zabijać dwa mamuty zamiast jednego, dokonali postępu. Ci, którzy wpadli na pomysł, by zagnać całe stado na krawędź urwiska i zabić dwieście mamutów naraz, posunęli się zbyt daleko.

(Ronald Wright „A Short History of Progress”)

Dzieci pytają mnie czasem: „Czy dostał Pan jakieś nagrody?!”

Otóż zdarzyło się w pewnej bibliotece, że chłopczyk pod koniec spotkania nie wytrzymał i odrobinkę popuścił. Tłumaczył później, że było zbyt ciekawie, żeby wychodzić do toalety. I to jest nagroda!

Drodzy Czytelnicy, ci z Was, którzy poznali losy Haliny i Stacha Bujakowskich, czy to czytając książkę Mój chłopiec. motor i ja, czy powieść dla dzieci Machiną przez Chiny, pamiętają być może, że bohaterowie rozstają się pewnego dnia.
Halina wraca do Druskiennik. By urodzić syna.
Stach zostaje w Szanghaju. By stać się świadkiem straszliwej wojny…

Jak było naprawdę?

Zapraszam do lektury relacji Stanisława Bujakowskiego z Chin opublikowanej przez dziennik Polska Zbrojna w styczniu 1938 roku.

WRAŻENIA Z SZANGHAJU

Polska Zbrojna czwartek 6 stycznia 1938 roku

13 sierpnia 1937

Idą dzień i noc, bez przerwy. Osłupiały, obojętny na wszystko tłum bezdomnej nędzy zalewa ulice. Już od kilku dni trwa ewakuacja Chapei, chińskiej dzielnicy Szanghaju.

Już od kilku lat mieszkańcy tej dzielnicy za każdym alarmem w obłędnym strachu ładowali co kto miał na plecy, na riksze i uciekali gdzie oczy poniosą.

Pamiętam, jak o mglistym świcie zimowym w Kantonie szczury opuszczały starą dżonkę. Szły szarą, ruchomą masą na ląd. Nic, że wąską kładką przewalały się ciężkie skrzynie, pokrzykiwali kulisi, szczury szły. Tak też idą ludzie. Nie sposób ich zliczyć. W przybliżeniu kilka tysięcy Chińczyków wsiąkło w ruiny, zaułki. Szły samochody ciężarowe, riksze, ręczne wózki wyładowane dobrem wszelakim. Szli przed siebie, aby tylko być jak najdalej od zatęchłej nory, która przez wiele pokoleń była ich domem, od sklepiku, gdzie pracowicie ciułali grosz do grosza swój marny zarobek.

Click here to read more.. »

Fotografie: JOK Jarocin. Dziękuję pięknie za zaproszenie!

Pamiętam, kiedy pierwszy raz obserwowałam autora w akcji z czytelnikami. To był występ Łukasza Wierzbickiego, autora książek, np. Afryka Kazika czy Ocean to Pikuś. Niezwykłe było to, że na zajęciach Łukasza dzieciaki były absolutnie zaangażowane. Te najmłodsze przepełnione emocjami z każdą minutą przesuwały się w kierunku autora i w pewnym momencie niektóre z nich zasiedliły scenę (śmiech). Pomyślałam sobie wtedy: „Wow, człowiek przyszedł z jedną walizką do małej salki wypełnionej dziećmi i za pomocą kilku rekwizytów zabrał je w prawdziwą podróż dookoła świata!”. To była autentyczna magia spotkania z książką i jej autorem. Bardzo mnie to ujęło. Spotkanie z Łukaszem i krótka rozmowa z nim bardzo mnie zainspirowały. Nie zapomnę też energii, jaka unosiła się na sali jeszcze chwilę po spotkaniu – dookoła bałagan i bieganina, ale też euforia, pytania, podpisywanie egzemplarzy – mówi Monika Michaluk, współautorka i pomysłodawczyni książki Etnogadki w rozmowie z magazynem DZIECI (str. 29).

c. d. n.

Dziękuję za słoneczne wakacyjne spotkanie!

Nie przeżywam zachodu słońca, ponieważ fotografuję zachód słońca, żebym ja i inni mogli go przeżyć potem, transferowany.
Trend poszedł naprzód, przez coraz totalniejsze mass media, social media, cyfrowe uniwersa, w owym wyścigu niezliczonych biznesów, technologii i lifestyle’ów, napiętych ku jednemu celowi: by coraz lepiej, głębiej, powszechniej móc żyć innych ludzi i by inni ludzie mogli żyć mnie.
Ty jeszcze masz własny zakątek ducha, przeżyty tylko przez ciebie i nikogo innego. Ale twoje dzieci, kolejne generacje potomków, tych, którzy od małego żyli innych i byli życi przez miliony…?

(Jacek Dukaj, Po piśmie)

Dzieci bawią się w potoku. Siedzę na brzegu i czytam. Przysiada się nieznajoma dziewczynka. Obserwuje mnie przez chwilę.
– Pan czyta książkę? – pyta.
– Mhm.
– Ale tak po cichu?!
– Tak, bo czytam sam dla siebie.
Zachichotała.
– Zabawne, prawda?
– No bardzo!
I pobiegła.

Dziękuję Krzyśkowi Błażycy za fotografie i serdeczne spotkanie.
Dziękuję Piotrkowi Mojżyszkowi za kolejne zaproszenie do Cieszyna.

Wiosnę spędzam nadzwyczaj pracowicie…
Do zobaczenia na szlaku przygody! :)

Jon Anderson (74 <- to wiek, nie data urodzin), człowiek, który inspiruje mnie od wielu wielu lat, wydał właśnie album zatytułowany 1000 Hands. Na płycie muzyka, którą Jon zaczął tworzyć trzydzieści lat temu. Oderwany od pracy nowymi pomysłami, wrzucił wszystko do pudła i odłożył na półkę. Po latach odnalazł i dokończył robotę.
Słucham i zastanawiam się, czy sam znajdę kiedyś w garażu, przy okazji wiosennych porządków, kartonik z pomysłami, które przyszły mi do głowy trzydzieści lat wcześniej. Mam nadzieję, że tak. A czy znajdę wtedy siły, by dokończyć sprawę?

Nigdy nie zapominaj, że jesteśmy przyjaciółmi…
Ja śpiewałem, gdy ty grałeś…

c. d. n.

Dziękuję, Xavier Rudd. To był fenomenalny koncert!

Podróż trwa… niebawem więcej wrażeń…

Humanizm twierdzi, że doświadczenia dokonują się w naszym wnętrzu i że w sobie powinniśmy znajdować sens wszystkiego, co się dzieje – a tym samym tchnąć ów sens we wszechświat. Dataiści uważają, że doświadczenia są bezwartościowe, jeśli ich nie udostępniamy na zewnątrz, oraz że nie musimy znajdować sensu w samych sobie. Wystarczy, że będziemy rejestrowali swoje doświadczenia i włączali je w wielki przepływ danych, a algorytmy będą odkrywały ich sens i mówiły nam, co robić. Dwadzieścia lat temu japońscy turyści byli powszechnym pośmiewiskiem, ponieważ wszędzie nosili ze sobą aparaty fotograficzne i robili zdjęcia wszystkiemu, co widzieli. Teraz każdy tak robi. Kiedy jedziemy do Indii i widzimy słonia, nie patrzymy na to wielkie zwierzę, zadając sobie pytanie: „Co czuję na ten widok?” – bo jesteśmy zbyt zajęci: musimy szybko sięgnąć po smartfona, zrobić słoniowi zdjęcie, wrzucić je na Facebook, a potem co parę minut zaglądać na swoje konto, żeby sprawdzać, ile lajków już mamy. Pisanie pamiętnika tylko dla siebie wielu współczesnym młodym ludziom wydaje się zupełnie bezcelowe. Po co pisać cokolwiek, jeśli nikt inny nie może tego przeczytać? (Yuval Noah Harari, Homo deus. Krótka historia jutra, str. 491)

– Tato, dokąd tędy dojdziemy? – Synek wskazał piaszczystą drogę. Wiła się wśród pól. Po lewej i prawej zboże falowało na wietrze. Jaskółki krążyły nad naszymi głowami radośnie popiskując. Wskazałem ciemną linię drzew na horyzoncie.
– Do lasu.
– A potem?
– Dalej, za las, hen, na sam koniec świata.
– Czyli gdzie?
– Nie wiem. Podróżowałem wiele, ale nie odnalazłem krańca świata – wyjaśniłem.
I wydawało mi się, że w tym miejscu skończymy rozmowę. Myliłem się. Dzieci nigdy nie przestają pytać.
– Tato, a gdzie jest  p o c z ą t e k  świata?
Uśmiechnąłem się.
Pokolenia temu ludzie, jak Ziemia długa i szeroka, wyobrażali sobie, że miejsce, w którym żyją stanowi środek świata. Sam jego pępek. Tu, gdzie stoimy i skąd spoglądamy w dal na wszystkie strony, to właśnie oś Ziemi. Tu wszystko bierze swój początek. Tu, gdzie budzimy się o poranku i zadzieramy głowę, by ujrzeć słońce, gdzie płonie ogień i gotuje się posiłek, gdzie pośrodku izby stawiamy przyozdobione drzewko.
– Nasz świat… ma początek… w Borówcu. – Odparłem.

Łukasz Wierzbicki
Borówiec, 3 lipca 2018 roku

Niedługo będę starcem, pomyślałem, i tak mnie to zaskoczyło, jakbym sobie powiedział, że niedługo będę krową.

Stanisław Lem, Katar, 1976

Dziękuję serdecznie! Na Uniwersytecie Sztokholmskim wygłosiłem wykład zatytułowany Hur man berättar om viktiga saker för barn, zaś w uroczej bibliotece w Huddinge zabrałem wszystkich zebranych na spotkanie wielkiej przygody. Ogromne podziękowania dla Kazimiery Jakackiej, Barbary Gjardman i Moniki Kuchty ze Związku Nauczycieli Polskich oraz Katarzyny Syty z Instytutu Polskiego!

Na tym niepozornym na pierwszy rzut oka zdjęciu jest kawałek misia Wojtka, korkowy kask Kazika, globus, biały wielbłąd i motocykl, który zajechał do Chin. Jest i ocean (zapowiedź kolejnej książki).
Na tym niepozornym zdjęciu jest odczytująca Irena Koźmińska (Prezes Fundacji „ABCXXI – Cała Polska czyta dzieciom„) i jest ślubujący Łukasz Wierzbicki. Ten, który od dziesięciu lat samozwańczo „krzewi ideę czytania dzieciom”… a od dziś możecie się do niego zwracać po prostu „panie ambasadorze”.
Pięknie i z pełną odpowiedzialnością dziękuję!

Łukasz Wierzbicki

…trwają w najlepsze!

 Na spotkaniach nie czytam swoich książek. Bo książka rządzi się zupełnie innymi prawami, niż spotkanie autorskie. To jest przyjaciel czytany w zaciszu. Rozdział po rozdziale. Przeżywamy powoli całą akcję. A na spotkaniu, gdy mamy większą grupę i czterdzieści pięć minut… staram się wykorzystać każdą chwilę, by przestraszyć, rozbawić, nauczyć, podzielić się swoimi doświadczeniami. Zachęcić. Po takim spotkaniu ja będę spocony i wykończony, a dzieci roześmiane i zaciekawione. Niektóre wrócą może tu, do biblioteki, by sprawdzić, czy ten człowiek mówił prawdę. Czy rzeczywiście książka kryje w sobie to wszystko, o czym opowiadał, magię, przygodę, romantyzm. Nie widzę siebie jako pisarza siedzącego za biurkiem i czekającego co się wydarzy. Nie! Ja w ślad za moimi książkami ruszam w świat. Trochę, jak muzycy rockowi, którzy nagrywają płyty, a potem koncertują, by swoją muzyką podzielić się na żywo. Staram się robić to samo. Dzielę się moimi historiami, opowieściami, pomysłami… i lubię te spotkania.

(fragment wywiadu dla Regionalna.tv w Cieszynie)

Dziś po spotkaniu w Gimnazjum w Tarnowie Podgórnym podeszła do mnie dziewczyna.
„Przepraszam, pan mówił, że kiedyś nie mógł się z nikim dogadać i nikt pana nie rozumiał. Naprawdę tak było? Bo ja tak mam i nie wiem, co robić…”
Takie rzeczy tylko w gimnazjum! :)

Udało się pięknie! Było radośnie i przygodowo! Dziękuję ciekawym świata młodym i nieco starszym podróżnikom. Za zaproszenie dziękuję Darkowi Fedorowi – Magazyn Kontynenty!

This is the evening of my day
I have been thoughtful and alone for some time
For are there things I could have changed?
What is the difference that I could have made?

John Wetton (12 VI 1949 – 31 I 2017)

Słyszę zewsząd, że 2016-ty był koszmarnym rokiem, że tak wielu cudownych ludzi odeszło pomiędzy styczniem, a grudniem. To prawda. Każdą z tych smutnych wiadomości, która dotarła do nas w tym roku, przyjąłem z żalem, nostalgią i poczuciem straty.
Wielu odeszło. Wielu pozostało. I ci także, w kolejnych latach, oby jak najodleglejszych… odejdą, czy jesteśmy na to gotowi, czy nie. Kolejne pokolenie, jakkolwiek źle to zabrzmi, odchodzi.

Wspomnę ich. Jutro. Dziś zastanawiam się, kto ich zastąpi. Kto wypełni lukę?

W tym fatalnym roku sołtys mojej wsi oraz burmistrz mojej gminy zdecydowali, że zlikwidują XIX-wieczny ewangelicki cmentarz w Borówcu (bo nikt nie chce spacerować, ani bawić się tam, gdzie są stare groby).

Zastanawiam się, czy mają rację. Może mają. Może chodzi o to, by spacerować i bawić się na czyichś grobach. I o nic więcej.

Żegnaj 2016-ty… stary łotrze…

Łukasz Wierzbicki

Dziękuję, Unikids Poznań!

Ogromna masa bezrobotnych czeka w Azji i Afryce. Poczekajcie, aż na serio zaczną napływać szerokim strumieniem, aż granice runą, jak runął mur [berliński], powstanie jeden rynek dla wszystkich. Jak myślicie, kto wówczas wygra wybory? – Sven Lindqvist w 1992 roku w książce „Wytępić całe to bydło”. Polecam.

 Gdybym powiedział ci „weź kamień swego losu, rzuć go w morską głębię” – odebrałbyś te słowa inaczej niż ktoś inny lub ja, gdy je pisałem. Myślę o moich tekstach tak, jak się myśli o elektryczności. Nie można jej zobaczyć, dopóki nie stanie się światłem. A to słuchacz zapala światło. Wtedy słowa stają się jego własnością.

Greg Lake (10 X 1947 – 7 XII 2016)
w rozmowie z Piotrem Kaczkowskim w 1997 roku.

Zaglądam czasem na zadane.pl. Zawsze dowiaduję się czegoś nowego o moich książkach.

Dziś znalazłem wpis, w którym pewien użytkownik pyta, w jakich miejscach rozgrywają się wydarzenia w książce Dziadek i niedźwiadek oraz ile lat je dzieli. Do łez rozbawił mnie Kondzio5643. „Pierwsza część jest rozgrywana w Polsce, w mieście Warszawa, druga w nieznanym mieście. Dwie części dzieli 5 miesięcy” – napisał.
Przypomnieli mi się od razu ci „życzliwi” koledzy ze szkolnych ław, którzy nie mając pojęcia o czym mowa, wymyślali wiarygodnie brzmiące głupstwa i podrzucali odpytywanemu delikwentowi podpowiedzi… wzięte z księżyca. Mieliście takich?

Sezon jesienny Pogotowia Kazikowego wystartował. W najbliższych miesiącach w różnych miejscach Polski, czasem bladym świtem, czasem zwyczajnie za dnia, czasem zaś o wieczorze, będziecie mogli ujrzeć przykurzony samochód kombi z kilkoma zaschniętymi komarami na masce. Z tyłu, przez okno, wystawać będzie sylwetka niedźwiedzia brunatnego syryjskiego i obciągnięty wołową skórą afrykański bęben. Za kierownicą niżej podpisany popijać będzie ze swojego czarodziejskiego kubka, słuchając audiobooków lub nowości płytowych, coraz rzadziej (niestety) radia.

Niektórzy twierdzą, że samochód taki był już widziany na trasie do Wrocławia, Lublińca, a także w okolicach Konina. Być może.

Postaram się dotrzeć wszędzie, skąd płyną miłe zaproszenia. Jeśli nie zdołam, zobaczymy się, mam nadzieję, w sezonie wiosennym.
Do zobaczenia!

Łukasz

 Przemawiając niespotykanym u niego miękkim i łagodnym głosem, powiedział synowi, że w każdej wiosce żyją trzy rodzaje ludzi. Pierwszy – to ludzie, których wokoło widzimy, jak chodzą, jedzą, śpią i pracują. Drugi rodzaj stanowią przodkowie, do których przyłączyła się teraz babcia Yaisa.
– A ta trzecia grupa to kto? – zapytał chłopiec.
– Do trzeciej grupy należą ci, co czekają, żeby się urodzić – odpowiedział ojciec.

Alex Haley (Korzenie)

Wierzcie mi, opowiadać dzieciom o Wojtku spod Monte Cassino w obecności kogoś, kto był tam wtedy (w maju 1944 roku!), kto w pocie czoła dźwigał tamte skrzynie z amunicją, kto zachował wspomnienia sprzed siedemdziesięciu lat to… stres… wielki zaszczyt i ogromne wzruszenie.
Profesor Wojciech Narębski mawia o sobie „jestem Małym Wojtkiem”. Odróżnia się w ten sposób od „Dużego Wojtka”, niedźwiedzia. Można powiedzieć, że służyli razem w 22. Kompani Zaopatrywania Artylerii. Wielki sercem „Mały Wojtek” to ostatni żyjący w Polsce żołnierz tej kompani. Ostatni z niedźwiedziem na berecie. Ma 90 lat, a nawet trochę więcej. I znalazł dziś czas, chęci i siły, by podzielić się z krakowskimi dziećmi wspomnieniami z czasów wojny, z czasów przyjaźni… z niedźwiedziem.
Od samego początku mojej przygody z misiem Wojtkiem profesor Wojciech Narębski był mi dobrym duchem i życzliwym ze wszech miar patronem książki Dziadek i niedźwiadek. Łaskawie przymknął oko na ubarwienia i sceny, które podpowiedziała mi fantazja. Rozumieliśmy się bez słów. Obaj wiedzieliśmy, że najważniejsze, by dzieci (które za chwilę będą dorosłe) zainteresowały się naszą historią. By wiedziały.

Z całego serca dziękuję!
Zdrowia i stu lat!

___________________________________________________________

Za pomysł, zaangażowanie i organizację dziękuję Łukaszowi Kantochowi. Oraz szkole Academos.

 …żółkną wtedy liście, usychają, opadają, z każdym dniem łańcuch kruszy się i pęka…

Zgodnie z najnowszym (zaobserwowanym w restauracjach) obyczajem przed zjedzeniem robię zdjęcie talerza.
Dziękuję dzieciom z klasy II C ze Szkoły Podstawowej nr 9 w Lesznie za to piękne i bez wątpienia pyszne ciacho!

Oczywiście sukces to życie w zgodzie z uczuciami, pasją, marzeniami, ale… bez egoizmu. Życie to służba. O tym tak rzadko mówimy, a przecież jesteśmy tu, by dawać raczej niż by brać. Czemukolwiek się poświęcam, czy tworzę muzykę, czy robię coś innego, liczy się to, jak wiele mogę ofiarować.  Dlatego swój sukces mierzę tym, jak wiele byłem w stanie dać… każdego dnia – powiedział Roger Hodgson w wywiadzie dla duńskiej telewizji.

Dziękujemy za wczorajszy koncert w Berlinie!

    „Mogę iść wolnym i niedbałym krokiem. Mogę wlec się jak pijany marynarz z rękoma zatopionymi po łokcie w kieszeniach. Mogę tłuc się bez celu przez kręte, ciemne ulice. Mogę skręcać w lewo albo skręcać w prawo. Mogę też wcale nie skręcać, tylko wlec się prosto przed siebie. Mogę wszystko, co zechcę! Mogę być… włóczęgą!

    Jestem sam i wolny! Wszystko jest cudze, ale jakby moje! Wszystko jest obce, ale dziwnie bliskie! W błogiej bezdomności cały świat jest domem!”

Tadeusz Perkitny (Okrążmy świat raz jeszcze),
w listopadzie 1928 roku